Kể từ ngày 01/07/2025, nhiều chính sách pháp luật đã có những đổi mới đáng kể, trong đó nổi bật nhất là quy định chuyển giao thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu cho cá nhân trong nước và người Việt Nam định cư ở nước ngoài có quốc tịch Việt Nam về cấp xã/phường. Đây được xem là một bước cải cách mang tính đột phá, góp phần đơn giản hóa quy trình cấp sổ đỏ vốn trước đây còn nhiều thủ tục rườm rà và kéo dài thời gian giải quyết.
1. Thẩm quyền trực tiếp ký cấp sổ đỏ
Cơ cấu chính quyền địa phương được phân định lại thành hai cấp: cấp tỉnh và cấp xã; cấp huyện chính thức bị bãi bỏ. Do đó, thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) được chuyển từ Chủ tịch UBND cấp huyện sang Chủ tịch UBND cấp xã/phường.Theo điểm h Khoản 1 Điều 5 Nghị định số 151/2025/NĐ-CP, từ ngày 01/07/2025 Chủ tịch UBND cấp xã/phường sẽ là người trực tiếp ký cấp sổ đỏ cho cá nhân trong nước, người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam và cộng đồng dân cư.
2. Thủ tục cấp sổ đỏ lần đầu được rút ngắn
Trước đây theo khoản 1 Điều 22 Nghị định 101/2024/NĐ-CP quy định thời gian đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất lần đầu có thể lên đến 20 ngày làm việc, thời gian cấp Giấy chứng nhận không quá 03 ngày làm việc. Tuy nhiên, căn cứ theo Tiểu mục II Mục A Phần V Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định 151/2025/NĐ-CP, thì từ ngày 1/7/2025 thời gian thực hiện thủ tục cấp Sổ đỏ lần đầu bao gồm: Thời gian đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất lần đầu là không quá 17 ngày làm việc; Thời gian cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất lần đầu là không quá 03 ngày làm việc. Như vậy, thủ tục cấp Sổ đỏ lần đầu có thể được rút ngắn thời gian đăng ký đến 03 ngày làm việc.
3. Nộp hồ sơ bất kì đơn vị nào trên địa bàn tỉnh
Theo Khoản 1 Điều 18 Nghị định 151/2025/NĐ-CP quy định: Việc nộp hồ sơ quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều 21 Nghị định số 101/2024/NĐ-CP (Bao gồm: đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất lần đầu; Đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất) thì người dân có quyền lựa chọn nơi tiếp nhận hồ sơ tại bất kì đơn vị trong cùng tỉnh để nộp hồ sơ.
Quy định mới này đã xóa bỏ hoàn toàn rào cản về địa giới hành chính, tạo điều kiện thuận lợi tối đa, giúp người dân không còn bị giới hạn bởi nơi có đất khi thực hiện thủ tục. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại cho người dân, mà còn thể hiện mạnh mẽ tinh thần cải cách của Nhà nước, hướng tới một nền hành chính thực sự phục vụ, đặt lợi ích của người dân lên hàng đầu, giúp họ tiếp cận các dịch vụ công một cách dễ dàng, nhanh chóng và hiệu quả hơn
4. Không cần xác nhận đất phù hợp với quy hoạch, không tranh chấp, sử dụng ổn định
Theo Khoản 4 Điều 18 Nghị định 151/2025/NĐ-CP, Ủy ban nhân dân cấp xã khi thực hiện thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất không phải thực hiện riêng việc xác nhận về sự phù hợp với quy hoạch, không tranh chấp, đất sử dụng ổn định.
Quy trình giải quyết tại cấp xã/phường sẽ bao gồm việc phân loại rõ ràng: đất có giấy tờ về quyền sử dụng đất hay không có giấy tờ, có vi phạm pháp luật về đất đai hay đất được giao trái thẩm quyền. Việc này sẽ được thực hiện dựa trên các quy định chặt chẽ tại các Điều 137, 130, 139, 140 của Luật Đất đai 2024 để giải quyết. Sự phân loại và giải quyết trực tiếp tại cơ sở này không chỉ giúp cắt giảm bớt các bước mà còn đẩy nhanh tiến độ xử lý hồ sơ, góp phần nâng cao hiệu quả của quy trình hành chính, đồng thời tăng cường trách nhiệm của chính quyền cấp xã trong việc quản lý và giải quyết các vấn đề đất đai tại địa phương.
Như vậy, cải cách hành chính được xem là bước đột phá then chốt trong tiến trình chuyển mình của đất nước. Việc chuyển giao thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu về cấp xã không chỉ góp phần tinh giản thủ tục, nâng cao mức độ thuận tiện cho người dân, mà còn thể hiện rõ quyết tâm đổi mới mạnh mẽ của Nhà nước. Quy định này tạo nền tảng thúc đẩy sự phát triển của một nền hành chính phục vụ, hiệu quả và linh hoạt, góp phần giúp người dân tiếp cận thủ tục đất đai một cách dễ dàng, minh bạch và nhanh chóng hơn.
