Bảo hiểm xã hội (BHXH) là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ BHXH. Chính vì thế, Luật BHXH quy định Người sử dụng lao động và Người lao động thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Hàng tháng, Người sử dụng lao động phải thực hiện trích đóng BHXH. Vậy trong trường hợp Người sử dụng lao động chậm đóng BHXH sẽ bị xử phạt như thế nào? Bài viết dưới đây, Luật Nguyễn Cảnh sẽ giải đáp câu hỏi này.
1.Chậm đóng BHXH là hành vi bị nghiêm cấm
Tại khoản 1 Điều 17 Luật BHXH 2014 quy định về các hành vi bị nghiêm cấm, gồm: Trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN; Chậm đóng tiền BHXH, BHTN; Chiếm dụng tiền đóng, hưởng BHXH, BHTN; Gian lận, giả mạo hồ sơ trong việc thực hiện BHXH, BHTN; Sử dụng quỹ BHXH, quỹ BHTN không đúng pháp luật; Cản trở, gây khó khăn hoặc làm thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, người sử dụng lao động; Truy cập, khai thác trái pháp luật cơ sở dữ liệu về BHXH, BHTN; Báo cáo sai sự thật; cung cấp thông tin, số liệu không chính xác về BHXH, BHTN.
Như vậy, hành vi chậm đóng BHXH, BHTN thuộc một trong những hành vi bị nghiêm cấm trong Luật BHXH. Nếu bất kỳ Người sử dụng lao động nào vi phạm hành vi này thì sẽ bị xử phạt theo mục 2 dưới đây.
2.Người sử dụng lao động chậm đóng BHXH sẽ bị xử phạm như thế nào?
Căn cứ khoản 5 Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP có hiệu lực ngày 17/1/2022 quy định trường hợp người sử dụng lao động chậm đóng BHXH, BHTN sẽ phạt tiền từ 12% đến 15% tổng số tiền phải đóng BHXH bắt buộc, BHTN tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính nhưng tối đa không quá 75.000.000 đồng.
Bên cạnh đó, tại Khoản 7 Điều 39 Nghị định này quy định biện pháp khắc phục hậu quả như sau:
– Buộc người sử dụng lao động đóng đủ số tiền bảo hiểm xã hội bắt buộc phải đóng cho cơ quan bảo hiểm xã hội;
– Buộc người sử dụng lao động nộp khoản tiền lãi bằng 02 lần mức lãi suất đầu tư quỹ bảo hiểm xã hội bình quân của năm trước liền kề tính trên số tiền, thời gian chậm đóng, không đóng, trốn đóng, chiếm dụng tiền đóng
Nếu không thực hiện thì theo yêu cầu của người có thẩm quyền, ngân hàng, tổ chức tín dụng khác, kho bạc nhà nước có trách nhiệm trích từ tài khoản tiền gửi của người sử dụng lao động để nộp số tiền chưa đóng và khoản tiền lãi của số tiền này tính theo lãi suất tiền gửi không kỳ hạn cao nhất của các ngân hàng thương mại nhà nước công bố tại thời điểm xử phạt vào tài khoản của cơ quan BHXH.
Như quy định nêu trên, cá nhân khi có hành vi chậm đóng BHXH sẽ bị phạt từ 12% đến 15% tổng số tiền đóng BHXH bắt buộc nhưng không quá 75 triệu đồng. Ngoài ra, còn phải nộp lại số tiền chậm nộp và tiền lãi chậm nộp. Đối với tổ chức, mức phạt sẽ gấp 02 lần cá nhân theo khoản 1 Điều 5 Nghị định 12/2022/NĐ-CP.
3.Lãi suất chậm nộp BHXH mà doanh nghiệp phải chịu
Việc thu tiền lãi chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN thực hiện theo khoản 3 Điều 6 Quyết định 60/2015/QĐ –TTg, cụ thể như sau:
– Trường hợp chậm đóng BHYT từ 30 ngày trở lên, số tiền lãi phải thu bằng 02 lần mức lãi suất thị trường liên ngân hàng kỳ hạn 9 tháng do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố trên Cổng Thông tin điện tử của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam năm trước liền kề tính trên số tiền, thời gian chậm đóng.
– Trường hợp lãi suất liên ngân hàng năm trước liền kề không có kỳ hạn 9 tháng thì áp dụng theo mức lãi suất của kỳ hạn liền trước kỳ hạn 9 tháng;
– Trường hợp trốn đóng, chậm đóng, chiếm dụng tiền đóng, hưởng BHXH, BHTN từ 30 ngày trở lên, số tiền lãi phải thu bằng 02 lần mức lãi suất đầu tư quỹ BHXH, BHTN bình quân của năm trước liền kề tính trên số tiền, thời gian chậm đóng;
-Trong thời hạn 15 ngày đầu của tháng 01 hằng năm, BHXH Việt Nam phải có văn bản thông báo mức lãi suất bình quân theo tháng trên cơ sở mức lãi suất bình quân quy định tại điểm a và b khoản 3 Điều 6 Quyết định 60/2015/QĐ –TTg gửi cơ quan BHXH trực thuộc, BHXH Bộ Quốc phòng, BHXH Bộ Công an để thống nhất thực hiện.
Đối với BHXH tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, mức lãi suất chậm nộp BHXH và BHTN: 0.7316%/ tháng, BHYT là 0.5434%/ tháng.
Để đảm bảo tính nghiêm minh trong việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN, nhiều quy định về xử lý vi phạm pháp luật BHXH, BHYT, BHTN được ban hành. Người sử dụng lao động và Người lao động cần có ý thức chấp hành đầy đủ, trung thực các quy định về việc đóng BHXH, BHTN và BHYT. Trên đây là phần giải đáp cho câu hỏi: “Người sử dụng lao động chậm đóng BHXH sẽ bị xử phạm như thế nào?” Nếu vẫn còn vấn đề vướng mắc liên quan đến việc thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH, bạn đọc vui lòng liên hệ Công ty Luật Nguyễn Cảnh để được tư vấn chi tiết.
Đặng Hồng
