Ngày 30/6/2025, Bộ Nội vụ đã ban hành Thông tư số 12/2025/TT-BNV, hướng dẫn chi tiết thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 liên quan đến bảo hiểm xã hội bắt buộc. Trong đó, quy định về chế độ thai sản đối với người lao động tham gia BHXH bắt buộc bắt đầu có hiệu lực từ ngày 01/7/2025. Bài viết dưới đây tổng hợp những điểm mới đáng chú ý trong chính sách này.
1. Đối tượng và điều kiện hưởng chế độ thai sản
Đối tượng áp dụng:
– Lao động nữ mang thai, sinh con, mang thai hộ, nhờ mang thai hộ, hoặc nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi.
– Người lao động sử dụng các biện pháp tránh thai phải thực hiện tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.
– Lao động nam đang tham gia BHXH bắt buộc có vợ sinh con hoặc vợ mang thai hộ sinh con.
Điều kiện hưởng:
– Đối với lao động nữ sinh con, lao động nữ mang thai hộ, người mẹ nhờ mang thai hộ, người nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi: Phải đóng BHXH bắt buộc từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng liền kề trước khi sinh con hoặc nhận con.
– Trường hợp lao động nữ mang thai từ đủ 22 tuần tuổi trở lên và phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh: Phải đóng BHXH bắt buộc từ đủ 12 tháng trở lên và đã đóng đủ 03 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng liền kề trước khi sinh con.
– Trường hợp lao động nữ phải điều trị vô sinh: Phải đóng BHXH bắt buộc từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng liền kề trước khi sinh con.
Cách xác định thời gian 12 tháng hoặc 24 tháng liền kề trước khi sinh con hoặc nhận con: Nếu sinh con/nhận con trước ngày 15 của tháng, tháng đó không tính vào thời gian 12 hoặc 24 tháng liền kề. Nếu sinh con/nhận con từ ngày 15 trở đi của tháng và tháng đó có đóng BHXH bắt buộc, tháng đó được tính vào thời gian 12 hoặc 24 tháng liền kề. Nếu tháng đó không đóng, thực hiện theo quy định trên.
Người lao động đủ điều kiện hưởng vẫn được hưởng chế độ thai sản dù đã chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc trước thời điểm sinh con, nhận con. Lao động nữ trở lại làm việc trước khi hết thời gian nghỉ thai sản khi sinh con vẫn tiếp tục được hưởng trợ cấp thai sản. Trong một số trường hợp, cha hoặc người trực tiếp nuôi dưỡng có thể được hưởng chế độ thai sản của mẹ nếu mẹ mất sau sinh hoặc không đủ sức khỏe chăm sóc con.
2. Thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản
| Trường hợp | Thời gian nghỉ |
| Khám thai | Tối đa 5 lần, mỗi lần không quá 2 ngày làm việc |
| Sảy thai, thai chết lưu | 10–50 ngày, tùy theo tuổi thai |
| Sinh con | 6 tháng; thêm 1 tháng cho mỗi con từ con thứ 2 khi sinh đôi trở lên |
| Lao động nam có vợ sinh con | 5–14 ngày làm việc, tùy trường hợp |
| Mang thai hộ | Nghỉ đến khi giao con, tối đa 6 tháng. Nếu chưa đủ 60 ngày, vẫn được nghỉ đủ 60 ngày |
| Nhờ mang thai hộ / nhận con nuôi < 6 tháng | Nghỉ từ thời điểm nhận con đến khi con đủ 6 tháng tuổi |
| Tránh thai | Đặt vòng: tối đa 7 ngày; triệt sản: tối đa 15 ngày |
Lưu ý chung về thời gian nghỉ: Các thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản sẽ không được tính nếu trùng với thời gian nghỉ hằng năm, nghỉ việc riêng, nghỉ không hưởng lương hoặc nghỉ hưởng nguyên lương theo quy định pháp luật lao động khác.
3. Trợ cấp thai sản
Trợ cấp một lần khi sinh con, nhận con khi nhờ mang thai hộ hoặc nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi: Mức hưởng bằng 02 lần mức tham chiếu tại tháng lao động nữ sinh con, nhận con do nhờ mang thai hộ, nhận nuôi con nuôi, tính cho mỗi con (mức tham chiếu hiện tại bằng lương cơ sở).
Trợ cấp thai sản hằng tháng: Mức hưởng bằng 100% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc của 06 tháng gần nhất trước khi nghỉ việc hưởng chế độ thai sản.
Mức hưởng theo ngày: Bằng mức trợ cấp thai sản một tháng chia cho 24 ngày (áp dụng cho khám thai, lao động nam nghỉ khi vợ sinh con). Bằng mức trợ cấp thai sản một tháng chia cho 30 ngày (áp dụng cho sảy thai, phá thai, thai chết lưu, sinh con, nhận con nuôi, thực hiện biện pháp tránh thai).
Không điều chỉnh trợ cấp: Mức hưởng trợ cấp thai sản không được điều chỉnh khi Chính phủ điều chỉnh mức lương cơ sở, mức tham chiếu, hoặc mức lương tối thiểu vùng.
4. Dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau thai sản
Điều kiện: Lao động nữ chưa phục hồi sức khỏe trong thời gian 30 ngày kể từ ngày hết thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản (đối với sảy thai, phá thai, thai chết lưu, sinh con, lao động nữ mang thai hộ sinh con).
Thời gian nghỉ: Tối đa 10 ngày đối với lao động nữ sinh một lần từ hai con trở lên. Tối đa 07 ngày đối với lao động nữ sinh con phải phẫu thuật. Tối đa 05 ngày đối với các trường hợp khác.Thời gian nghỉ bao gồm cả ngày nghỉ lễ, Tết, ngày nghỉ hằng tuần.
Thời gian nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe được tính cho từng lần nghỉ việc hưởng chế độ thai sản và không phụ thuộc vào thời điểm bắt đầu tham gia BHXH của người lao động. Không được hưởng nếu đang nghỉ hằng năm, nghỉ việc riêng, nghỉ không hưởng lương hoặc không nghỉ việc. Mức hưởng: Bằng 30% mức tham chiếu cho một ngày nghỉ.
Với Thông tư 12/2025/TT-BNV, chính sách thai sản theo Luật BHXH 2024 đã được cụ thể hóa rõ ràng, đồng bộ và toàn diện hơn. Việc bổ sung, làm rõ các điều kiện, mức trợ cấp và thời gian nghỉ giúp bảo đảm tốt hơn quyền lợi cho người lao động trong giai đoạn thai sản. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc nâng cao chất lượng an sinh xã hội và thúc đẩy bình đẳng giới trong môi trường lao động. Các cá nhân và tổ chức cần chủ động cập nhật quy định mới để thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của mình từ ngày 01/7/2025.
